سگ گله نوعی از سگ است که همانطور از نامش پیداست، کارش مراقبت و نگهداری از گله می باشد و برای این کار آموزش داده شده است. البته صرفا مراقبت از گله هم نمی‌تواند هدف از پرورش این سگ‌ها باشد. چرا که نگهبانی از باغات و همینطور نگهبانی از انسان در موقعیت‌های خطرناک هم می‌تواند از جمله اهداف پرورش این حیوان باشد. این نوع سگ‌ها دارای تنوع نژادی هم هستند به طوری که می‌توان لیستی از انواع آن ها را آماده کرد. در این مقاله به برخی از این نژادها اشاره و بهترین سگ های گله را معرفی می کنیم. همچنین اطلاعاتی در رابطه با تربیت، نگهداری و پرورش سگ گله بیان می کنیم.
ویژگی‌های سگ گله چیست؟
حیوان سگ دارای نژاد مختلفی است؛ برخی برای نگهبانی و برخی برای شکار پرورش می‌یابند، برخی دیگر هم صرفاً خانگی بوده و جنبه سرگرمی برای صاحبان خود دارند و به نوعی همدم آنها محسوب می‌شوند. مثلاً سگ گله‌ای برای نگهبانی تربیت داده می‌شوند. از آنجایی که در این مطلب قصد داریم تا انواع سگ گله را معرفی کنیم، ویژگی‌ها و خصوصیات سگ گله را به اختصار در ادامه می‌آوریم:
- دارای قدی بلند در حدود 70 تا 90 سانتی متر هستند.
- قدرت بدنی بالایی دارند.
- ارتباط خوبی با صاحب خود دارند.
- پوزه‌ای پهن با طول متوسط دارند.
- سنگین وزن هستند به طوری که می‌توانند درندگان را بترسانند.
- هوش بالایی دارند.
- سریع عکس‌العمل نشان می‌دهند.
همچنین پیشنهاد می کنیم خصوصیات نژاد سگ عروسکی را مورد مطالعه قرار دهید.
معرفی انواع نژاد سگ گله
استفاده از سگ‌های گله در سراسر جهان، از جمله در کشورهایی مانند استرالیا و نیوزلند که در صنعت دامپروری پیشتاز هستند، بسیار رایج است. در این کشورها حتی مراکز آموزشی مخصوص برای این نوع سگ‌ها وجود دارد. سگ‌های گله نقش بسیار مهمی در مراقبت از گله‌ها و دام‌ها دارند. آن ها به عنوان یکی از حیوانات اصلی در حفاظت از محصولات دامی و مزرعه‌ها عمل می‌کنند. این سگ‌ها علاوه بر مهار و کنترل حیوانات وحشی، می‌توانند در حفاظت از گله‌ها در برابر دزدان و مهاجمان نیز موثر باشند. آموزش و تربیت این سگ‌ها در مراکز متخصص، موجب تقویت و بهبود توانایی‌های آن ها در انجام وظایف نگهبانی می‌شود. همچنین قبل از خرید، حتما شناخت انواع نژاد سگ را در اولویت قرار دهید.
1. سگ سرابی
سگ سرابی یکی از بهترین سگ گله ایرانی و بزرگترین انواع نژاد سگ در ایران است. مردم شهرستان سراب برای این که از زمین‌ها و دام‌های خود محافظت کنند، از سگ‌های بومی همانجا استفاده می‌کردند. شهرستان سراب از توابع استان آذربایجان شرقی است که به عنوان دومین شهرستان بزرگ این استان شناخته شده است. از نظر جغرافیایی این شهرستان با مرکزیت شهر سراب در شرق استان آذربایجان شرقی قرار دارد و همسایه دو شهرستان مشگین‌شهر و نیر در استان اردبیل است.
به مرور زمان که مساحت زمین‌های کشاورزی در سراب گسترش پیدا کرد و همینطور تعداد دام‌های دامداران افزایش یافت، مردم این شهرستان شروع به پرورش و تربیت سگ‌های بومی منطقه خود کردند تا کار نگهبانی را برای آنها انجام دهند. از آنجایی که شرایط اقلیمی سراب برای پرورش سگ مناسب بود، با گذشت زمان بر آمار سگ‌های بومی این منطقه افزوده شد. این حیوان دارای مشخصات ظاهری و خصوصیات اخلاقی خاص خود است که بر مبنای این ویژگی‌ها، نام سرابی بر آنها گذاشته‌اند. این نژاد، جثه بزرگی دارد و دارای پوشش بدنی تقریبا پر مویی است. سر او بزرگ می باشد و مشخصه خاص آن به شمار می‌رود.
از آنجایی که سگ نژاد سرابی دارای قدرت بالایی بوده و همچنین از هوش بالایی هم برخوردار است، برای نگهبانی از باغ‌ها و حتی نگهبانی از انسان‌ها هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. جالب است بدانید که پوست او ضخیم است به طوری که دندان حیوانات درنده به سختی در آن فرو می‌رود. این نژاد سگ فک‌های قوی و دندان‌های محکم و تیزی دارد. به این ترتیب سگ سرابی دارای بهترین خصوصیات جهت هر گونه نگهبانی از جمله نگهبانی گله است.
2. سگ کانگال
یکی از قوی‌ترین و بهترین سگ گله از نوع اروپایی، سگ کانگال است. این سگ یکی از بهترین نژاد سگ گله می باشد که در سطح جهان شناخته شده است. نام‌های دیگر این سگ آناتولی شپرد، کانگال سیواس است. از نظر تنوع رنگ، بیشتر این نژاد دارای رنگ‌های زرد و خاکستری بوده که رگه‌های تیره هم دارند. این نوع سگ بسیار شبیه به سگ سرابی ایرانی است. قد سگ کانگال بین 72 تا 86 سانتی متر است و دارای وزنی بین 65 تا 120 کیلوگرم می باشد.
اگر بخواهید این نژاد اروپایی را خریداری کنید بایستی چیزی در حدود 3 تا 5 میلیون بپردازید. از نظر اصالت، زیستگاه اصلی او کشور ترکیه و ایالت سیواس است. اما از آنجایی که در کشور‌های اروپایی بی‌شماری کانگال را پرورش داده‌اند تا نگهبان احشام آنها باشد، در سطح جهانی مشهور است. گوش‌های آویزان و مخملی این سگ، دارا بودن دو لایه مو، داشتن قد بلند و سر بزرگ باعث جذابیت این حیوان شده است.
3. سگ قفقازی
سگ قفقازی را یک نوع سگ گله وحشی می‌دانند که دارای قدرت بالایی است. معادل لاتین نام سگ قفقازی، Caucasian Ovcharka می باشد که به عنوان سگ چوپان قفقازی شهرت دارد. این نژاد سگ برای مراقبت از گله تربیت شده‌اند. این نژاد بسیار شجاع و قوی است و حتما باید به صورت اجتماعی او را تربیت کرد. چون افرادی را که نمی‌شناسد به آسانی مورد حمله قرار داده و ممکن است خطرات جانی این دسته افراد را تهدید کند. بنابراین برای پیشگیری از این رفتارهای خصمانه او، باید آموزش‌ها به گونه‌ای باشند که توان معاشرت با اطرافیان را داشته باشد. این حیوان به دلیل شجاع و قوی بودن، یکی از بهترین سگ برای گله به حساب می آید.
بهترین سگ گله ایرانی کدامند؟
در بین انواع نژاد سگ گله ایرانی می‌توان ترتیبی به شرح زیر را چید؛ این تقسیم‌بندی بر اساس ویژگی‌های اخلاقی، ظاهری و هوشی آنها است. هر کدام از این انواع مختلف در منطقه‌ای خاص در ایران پرورش می‌یابند اما امکان پرورش در مناطق دیگر ایران و حتی جهان هم برای آنها وجود دارد.
- سرابی
- کرد
- مازندرانی
- سالوکی
- آلاونت
در این تنوع از گونه‌های سگ گله که نام برده شده‌اند، سگ سرابی دارای شهرت بیشتری است. این سگ با نام‌هایی چون سگ چوپان ایرانی، بولداگ فارسی و همینطور بولداگ ایران مشهور است.
مقایسه سگ گله با سگ های معمولی
سگ های گله ای با سایر نژادهای سگ تفاوت‌های اساسی دارند. اولین تفاوت آن ها در رنگ بدن سگ است که برای کارهای نگهبانی انتخاب می‌شود. اغلب این سگ‌ها سفید رنگ هستند، زیرا یک چوپان به راحتی می‌تواند در تاریکی شب، سگ را از حیوانات دیگر که معمولاً رنگ تیره‌تری دارند، تشخیص دهد. البته در مناطقی که برفی هستند، سگ‌های نگهبان با رنگ سیاه ممکن است گزینه مناسب‌تری باشند. این نژاد سگ‌ها با سگ‌های معمولی در نوع غذا، واکسن‌هایی که مصرف می‌کنند و شرایط نگهداری تفاوت دارند. به عنوان مثال، سگ‌هایی که برای نگهبانی از گله آماده شده‌اند، نیاز به فضای باز برای فعالیت دارند تا انرژی خود را تخلیه کنند. به طور کلی، این نوع سگ‌ها را نمی‌توان در آپارتمان‌ها نگهداری کرد.
سلامتی سگ گله
گرچه این نژادها اکثرا وقت خود را با گله می‌گذرانند، اما همچنان به مراقبت‌های شما نیاز دارند. شما باید برای آنها غذا، آب و سرپناه فراهم کنید. این حیوانات بسیار فعال هستند، بنابراین غذای سگ باید کیفیت خوبی داشته باشد و همیشه در دسترس آن ها باشد. اگر سگ به دنبال غذا برود، زمان کمتری را برای گشت‌زنی و نگهبانی صرف می‌کند. شما در سایت وودووپت می توانید از قیمت روز غذای سگ مطلع شوید.
توله سگ گله باید واکسیناسیون سگ را به طور کامل دریافت کند تا در برابر هاری، پاروا ویروس و دیستمپر ایمن باشد. این واکسن‌ها باید سالانه تکرار شوند. کرم‌زدایی برای آنها باید منظم انجام شود. مراقب تغییرات در رفتار و وزن حیوان خود باشید. هرگونه زخم، آبسه، و یا علامت غیرعادی نشان می‌دهد که آن ها به مراقبت بیشتری نیاز دارند.
تربیت سگ گله
در فرآیند تربیت سگ های گله، هدف اصلی این است که آن ها با گله‌ای که قرار است از آن محافظت کنند، ارتباط موثری برقرار کنند. تا زمانی که سگ از اوایل زندگی‌اش و به طور پیوسته با دام در تماس باشد، ارتباط نزدیکی بین آن ها شکل می‌گیرد. این تعاملات زمانی برقرار می‌شود که توله سگ را پیش از دام قرار دهید و او را از سایر سگ‌ها و همچنین خواهران و برادرانش جدا کنید. این روند، سگ را به سمت ایجاد ارتباط با گله هدایت می‌کند و ارتباط نزدیکی بین توله و دام باعث تقویت رابطه آن ها می‌شود.
محل مناسب برای پرورش توله‌سگ، یک آغل کوچک و بدون قابلیت فرار است. با توجه به اینکه توله‌ها کوچک و ترسو هستند، نگهداری 3 تا 6 گوسفند در آغل بهترین گزینه است. باید یک فضای جداگانه برای سگ در نظر گرفته شود که در آن غذا می‌خورد، استراحت می‌کند و فضای شخصی اش است. توله و گوسفندها باید در یک مکان مشترک آب بنوشند تا ارتباط بیشتری با هم داشته باشند. در ایام اولیه، باید توجه داشت که هیچ حیوانی با سگ رفتار پرخاشگر و ناامن نداشته باشد و در صورت تلاش برای برقراری تعاملات خوب، اگر متوجه پرخاشگری حیوانی شوید، آن را با گوسفند دیگری جایگزین کنید. همچنین، در طول این دوره، تماس کمتری با توله برقرار کنید.
دوره اجتماعی اولیه باید حداقل 16 هفته طول بکشد. پس از این مدت، مناسب است گوسفندها و توله را به یک محیط بزرگ‌تر، مانند چراگاه یا مرتع، در کنار بقیه گوسفندان منتقل کنید. در این دوره باید به مراقبت بیشتری توجه کنید و حواستان به گوسفندهایی باشد که عادت ندارند تا سگ را کنار خود ببینند و به او آسیب نرسانند. توله سگ به دنبال کشف و شناخت محیط جدید خود می‌رود، اما باید پس از مدتی به محیط قبلی بازگردد و در کنار گوسفندان باشد. اگر فرآیند اجتماعی شدن اولیه به درستی پیش رود، او تمایل دارد در کنار گوسفندان بماند تا دور نگردد.
هنگامی که سگ به یک سطحی از بلوغ می‌رسد، رفتارهای غریزی محافظت از قلمرو و گوسفندان از او سر می‌زند. هرچند سن استانداردی برای بلوغ و آمادگی سگ برای همراهی با گله وجود ندارد، اما چند رفتار نشان می‌دهد که او آماده است تا از گوسفندان محافظت کند. سگ‌های نر و بیشتر ماده‌ها، با یک پای بلند شده و در هوا، ادرار می‌کنند. بوی فضولات و ادرار آنها بیشتر در دورتادور چراگاه حس می‌شود. حس بوی آنها نسبت به چیزهای ناشناس، قابل پیش‌بینی‌تر و در جهت درست‌تری است. همچنین، سگ‌ها بیشتر و برای مدت طولانی‌تری فعالیت دارند و در زمان‌های طولانی‌تری دور گوسفندان گشت می‌زنند. آنها نسبت به انسان‌ها بیشتر علاقه‌مند به گوسفندان هستند.
کلام آخر
در این مطلب به معرفی نژاد سگ گله پرداختیم. در ایران و جهان، انسان‌ها از سالیان بسیار دور برای مراقبت از خود و یا دام‌ها و حتی برای نگهبانی از باغ‌های خود، انواعی از سگ را پرورش داده‌اند که به سگ گله شهرت دارند. در بین سگ‌های ایرانی، سگ سرابی دارای شهرت خاصی است و از توان بالایی برای مراقبت از دام و انسان برخوردار است. برای معرفی سگ گله اروپایی، به معرفی سگ کانگال پرداختیم که با نام‌های دیگر چون آناتولی شپرد و کانگال سیواس مشهور است. این نژاد سگ در کشور‌های متعدد اروپایی با هدف نگهبانی پرورش می‌یابد. سگ گله وحشی دیگر نژاد سگ بود که مورد بررسی قرار گرفت. در این مورد سگ چوپان قفقازی را معرفی کرده‌ایم که سگی بسیار خطرناک است؛ به حدی که اگر به طور صحیح آموزش داده نشود، حتماً برای اطرافیان خطرناک خواهد بود.