کسب اطلاعات در مورد پرندگان خانگی برای آن دسته از افرادی که تمایل دارند تا از آن‌ها به عنوان حیوان خانگی مراقبت کنند، لازم و ضروری است. در واقع افزایش معلومات درباره پرندگان باعث می‌شود تا فرد بتواند بهترین شرایط را به لحاظ تغذیه‌ای، بهداشتی و محیطی برای پرنده یا پرنده‌های خانگی خود فراهم کند و به این ترتیب اوقات خوشی را با هم سپری می‌کنند.
این مقاله را به پرندگان خانگی و اطلاعات مهم در مورد نگهداری و پرورش آن‌ها اختصاص داده‌ایم.
گام‌های اولیه برای نگهداری پرنده‌های خانگی
هر فردی که در نظر دارد پرنده خانگی یا حتی هر نوع حیوان خانگی را پرورش دهد، ابتدا باید انگیزه لازم برای انجام این کار را در خود داشته باشد. یعنی عشق و علاقه شرط اول سرپرستی هر نوع حیوان خانگی است.
بعد از احراز شرط آمادگی اولیه، برای انتخاب پرنده خانگی به سلایق خود توجه کنید. برخی دوست دارند پرنده یا پرنده‌های خانگی آن‌ها آوازخوان باشند. پس باید سراغ دسته‌ای بروید که توانایی آواز خواندن داشته باشند. مثلاً قناری یک گزینه مناسب برای این دسته افراد است.
در مورد پرندگان خانگی، طوطی یکی از انواع پرنده است که به جهت توانایی در تقلید صدا، مورد علاقه افرادی است که آموزش و تقلید صدا را در پرندگان دوست دارند. پس طوطی برای این دسته مناسب است و از با او بودن لذت می‌برند.
پس هدف از نگهداری پرنده خانگی، اصلی مهم به شما می‌رود که حتماً باید به آن توجه لازم را داشت تا بتوان در راستای آن هدف، کار پرورش پرنده خانگی را به صورت عاشقانه انجام داد.
حواستان به هزینه نگهداری از پرنده‌های خانگی باشد
وقتی به بحث افزایش معلومات درباره پرنده‌گان پرداخته می‌شود، هزینه نگهداری از آن‌ها زیاد بحث‌برانگیز نبوده چرا که اصولاً هزینه نگهداری از پرندگان در مقابل هزینه نگهداری از سایر حیوانات خانگی مثل سگ و گربه، زیاد نیست. اما باید در نظر داشته باشد که که نوع هزینه‌های پرندگان خانگی با هم متفاوت است و هر کدام هزینه‌های مخصوص به خود را دارند.
مثلاً پرنده نیاز به قفس، غذا و دانه مخصوص به خود، مراقبت‌های بهداشتی و در برخی موارد هم نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارند. این فاکتور‌ها تعیین‌کننده میزان هزینه نگهداری از هر نوع پرنده خانگی است.
هزینه خرید پرنده‌های خانگی چقدر است؟
در مورد هزینه برای خرید انواع پرنده‌های خانگی، باید گفت نمی‌توان یک رنج و محدوده خاصی را تعیین کرد و قیمت‌ها متفاوت هستند. اما در حالت کلی خرید پرنده‌های سخنگو مثل طوطی، مرغ مینا و قناری آوازخوان، بیشتر از سایر انواع است. پس اگر پرنده خانگی می‌خواهید که آوازخوان باشد و یا قابلیت آموزش داشته باشد، می‌بایست هزینه بیشتری برای داشتن آن پرداخت کنید.
در ادامه بحث هزینه نگهداری از پرنده‌های خانگی، خرید قفس هم هزینه‌های خاص خود را دارد. چرا که هر پرنده‌ای بنا به وضعیت جسمانی که دارد، به نوع قفس خاصی نیاز دارد. مثلاً طوطی، مرغ مینا و کاسکو به قفس و فضای بزرگتری نیاز دارند اما مرغ عشق و قناری را می‌توان در قفس‌های کوچک‌تر که هزینه کمتری هم دارند، نگهداری کرد.
پرنده‌های خانگی چه مراقبت‌های بهداشتی می‌خواهند؟
پرنده‌گان خانگی هم درست مثل انسان، نیاز‌های بهداشتی دارند تا از ابتلا به انواع بیماری‌ها در امان باشند. پرنده‌های خانگی هم مریض می‌شوند و می‌بایست از آن‌ها مراقبت‌های پزشکی به عمل آید تا زنده بمانند و کیفیت زندگی عالی داشته باشند.
در این زمینه پیشنهاد می‌شود که برای خرید پرنده مورد نظر خود به کلینیک‌های معتبر مراجعه کنید تا از بابت وضعیت سلامت پرنده، خیالتان راحت باشد. به این صورت نیاز به پرداخت هزینه چکاب بیماری‌ها در پرنده خانگی مد نظرتان نیست. اما این را هم باید بگوییم که برخی از انواع پرندگان خانگی نیاز به مراقبت‌ها و چکاب ماهانه دارند، مثل طوطی و کاسکو.
در مورد پرندگان خانگی جالب است بدانید که، آن‌ها هم نیاز به استحمام دارند. توجه کنید که هرگز از شوینده‌های مخصوص انسان برای استحمام پرنده خانگی خود استفاده نکنید. حتماً از پزشک در این مورد راهنمایی دریافت کنید. شستن پرندگان خانگی با شامپو یا هر نوع شوینده مخصوص انسان، حس ناخوشایندی برای آن‌ها ایجاد می‌کند.
برای انجام کار حمام پرنده، وسایلی وجود دارد تا فرد به کمک آن‌ها بتواند او را خوب بشوید و تمیز کند. در ادامه به برخی وسایل پرکاربرد و ضروری جهت نظافت و پیرایش پرنده اشاره می‌کنیم:
- ناخن‌گیر: بلند شدن ناخن‌های پرنده نشان از وضعیت مناسب سلامت او دارند اما باید برای جلوگیری از آسیب رساندن به خودش و به شما، آن‌ها را کوتاه کنید؛
- قیچی تیز: از این قیچی برای پیرایش پر‌های پرنده استفاده می‌کنند. پر‌های پرنده برای جلوگیری از پرواز او در محیط خانه باید مرتب کوتاه شوند؛
- آب‌پاش: تقریباً اکثر پرندگان از آب تنی‌کردن لذت می‌برند، برای این کار از آب‌پاش استفاده کنید؛
- وان پرنده: برای استحمام راحت پرنده از یک ظرف پلاستیکی به اندازه پرنده استفاده کنید.
- حوله پرنده: دقت کنید که بعد از حمام کردن، پر‌های پرنده نباید خیس بمانند. آن‌ها را با یک حوله نرم و به آرامی خشک کنید.
از جمله معلومات درباره پرنده‌گان در حوزه بهداشت، نظافت قفس پرنده است. شما برای ایجاد محیط بهداشتی برای پرنده، می‌بایست قفس او را از وجود هر گونه آلودگی پاک کنید.
ویژگی یک پرنده خانگی سالم چیست؟
چنانچه پرنده یا پرنده‌های خانگی خود را از جا‌هایی غیر از کلینیک‌های تخصصی در این حوزه خریداری کرده‌اید، حتماً از وضعیت سلامت پرنده یا پرنده‌ها خود اطمینان حاصل کنید. به چشم‌ها و پر‌های پرنده دقت کنید. چشم‌های یک پرنده سالم دارای مردمک‌های سالم، سیاه و شفاف است. پا‌های پرنده سالم کشیده است و هیچ‌گونه لکی ندارد. پر‌های پرنده سالم مرتب و منظم هستند.
از آنجایی که پرندگان به شکل ذاتی با استفاده از منقار خود، پرهای‌شان را تمیز می‌کنند بنابراین همیشه تمیز، مرتب و بدون هیچ لکی هستند. در غیر اینصورت هر گونه پر ریختگی یا لک‌های غیرعادی را نشانه عدم سلامت پرنده بدانید.
گفتنی است که برخی از بیماری‌ها بین پرنده و انسان مشترک هستند و بنابراین باید در خصوص سلامت پرنده اطمینان یابید. به این ترتیب هم برای سلامت خودتان و هم برای سلامت پرنده اهمیت قائل شده‌اید.
معلومات درباره پرنده‌گان و غذای آن‌ها
پرندگان مانند سایر موجودات زنده نیازمند دریافت آب و غذای با کیفیت هستند. برای حفظ سلامت پرنده، تغذیه او را مهم تلقی کنید و برای دریافت بهترین رژیم غذایی برای او، به دامپزشک مراجعه کنید.
اکیدا توصیه می‌کنیم که از خرید دانه‌ها مخصوص یک پرنده برای پرنده دیگر خودداری کنید. چرا که هر پرنده بنا به اسکلت بدن و ویژگی‌های خاص جسمانی نیازمند دریافت دانه و سایر مواد تغذیه‌ای مخصوص به خود هست.
شاید باورتان نشود، اما برخی از پرندگان خانگی نیازمند دریافت ویتأمین‌ها و مکمل‌ها هم هستند. این نیاز آن‌ها صرفاً بوسیله پزشک تشخیص داده می‌شود. پس در این مورد خودسرانه عمل نکنید.
نکاتی مهم برای خرید و نگهداری از پرنده خانگی
بهتر آن است که پرنده خانگی خود را در زمان‌های مشخص و متفاوت نزد دامپزشک ببرید تا معاینه شود. به این ترتیب از وضعیت سلامت پرنده مطمئن می‌شوید. قفس پرنده را خیلی جابجا نکنید. از تکان‌های شدید قفس او بپرهیزید. برای پرنده صدا‌های بلند پخش نکنید چرا که او می‌ترسد و ترس ایجادشده برای سلامت‌اش مضر است.
یک پیشنهاد مهم، اگر به داشتن پرنده خانگی علاقه دارید اما نمی‌دانید کدام یک ازآن‌ها را بیشتر از همه دوست دارید، حتماً به مراکز فروش معتبر سر بزنید و با نگاه کردن به قفس آن‌ها و جویا شدن از قابلیت‌ها آن‌ها و همینطور جویا شدن از هزینه خرید پرنده‌ها، یک انتخاب صحیح داشته باشید و با عشق مشغول مراقبت و نگهداری از پرنده خانگی خود شوید.
خصوصیات قفس پرنده خانگی
در مورد پرندگان خانگی باید گفت که هر چقدر قفس‌شان بزرگتر باشد، زندگی راحت‌تری هم خواهند داشت. پرندگان به صورت ذاتی می‌پرند و حس پرواز دارند، پس ارتفاع قفس بر عرض آن ارجحیت داشته باشد. هر چقدر ارتفاع قفس پرنده خانگی بیشتر باشد، فضای پریدن برای او بازتر است.
قفس باید به شکلی باشد که بدون این که بال پرنده به دیواره‌های قفس و یا وسایل داخل قفس بخورد، آزادانه از یک گوشه به گوشه دیگر پرواز کند. پیشنهاد می‌شود در این مورد از فروشنده کمک بگیرید.
ویژگی‌های مکان مناسب برای نگهداری پرنده خانگی
- جایی که در آن قفس پرنده را می‌گذارید و از او مراقبت می‌کنید بایستی از سطح زمین ارتفاع داشته باشد. علت آن هم در امان بودن پرنده از دسترسی گربه‌ها و حشرات و… است؛
- پرنده خانگی را در جایی مراقبت کنید که در طول روز، ساعاتی نور خورشید به آنجا بتابد. به این طریق ویتأمین D مورد نیاز بدن پرنده تأمین می‌شود. اما دقت کنید که کل روز قفس پرنده در معرض نور خورشید نباشد چون باعث گرمازدگی‌اش می‌شود؛
- برای خواب راحت پرنده در شب از یک پارچه به عنوان پوشش قفس استفاده کنید. تقریباً همه قفس‌ها کاور دارند که برای راحتی خواب پرنده در شب، مورد استفاده قرار می‌گیرند. حتماً از فروشنده این کاور‌ها را در صورت موجود بودن، دریافت کنید؛
- در داخل قفس از ورق‌های روزنامه یا کاغذ‌های یکبار مصرف استفاده کنید. در این حالت جمع کردن فضولات پرنده کار راحت‌تری است.
نکاتی مهم در مورد غذای پرندگان خانگی
برای این که پرنده زندگی سالمی داشته باشد، حتماً بایستی دارای رژیم غذایی خوبی باشد. در مورد پرندگان خانگی، رژیم غذایی اصول خاصی دارد. از جمله این که باید شامل دانه‌ها مخصوص آن پرنده یا پرندگان باشد، آب آشامیدنی سالم و تمیز از اصول اساسی در رژیم غذایی پرندگان محسوب می‌شود. پرندگان از خوردن سبزیجات تازه هم لذت می‌برند. پس این گزینه را هم به سبد غذایی‌شان اضافه کنید. به این ترتیب تغذیه پرندگان از طریق غذا‌های آماده است اما از غذا‌های خانگی هم غافل نشوید.
گاهی اوقات پرنده از خوردن غذای همیشگی خود دلزده می‌شود. در این زمان از خورده غذا‌های خانگی برای تغذیه او استفاده کنید. به این ترتیب نوعی تنوع در رژیم غذایی او شکل می‌گیرد.
برای سرو غذای پرنده بهتر است از ظرف‌های چند قسمتی استفاده کنید و در هر قسمت غذا‌های مختلف از جمله: دانه مخصوص، سبزی و میوه و غذای خانگی را قرار دهید. به این صورت پرنده دارای اختیار است و به هر کدام میل بیشتری داشت نزدیک می‌شود و از آن می‌خورد. هیچ‌گاه به پرنده غذا‌های درهم شامل دانه، سبزی و غذا‌های خانگی ندهید.
می‌توانید از مخازن غذایی هم استفاده کنید. در این صورت نیاز به شارژ روزانه ظرف غذایی پرنده نیست.
هشدار مهم در زمینه ظرف غذای پرنده: از ظروف چینی یا سفالی برای غذا دادن به پرنده خانگی خود استفاده کنید. استفاده از ظرف‌های پلاستیکی ممنوع باشد، چرا که این ظرف‌ها به مرور و با نوک زدن پرنده به آن آسیب می‌بینند و قطعات کَنده‌شده از آن ممکن است وارد بدن پرنده شود که برای سلامت او بسیار خطرناک هستند.
تفاوت سلامت جسمی پرنده با سلامت فیزیکی او
سلامت پرنده‌های خانگی دارای دو بعد است: یکی سلامت فیزیکی و دیگری هم سلامت جسمی.
سلامت بدنی یعنی بیماری‌ها و مشکلات داخلی بدن پرنده؛ این نوع سلامت او با تغذیه مناسب و زندگی در مکانی امن و بهداشتی تأمین می‌شود. سلامت فیزیکی هم شامل سلامت اعضای ظاهری بدن پرنده است. مثلاً منقار، پر‌ها و چنگال پرنده سالم باشند. پیشنهاد می‌شود ناخن‌های پرنده را به صورت مرتب کوتاه کنید. همچنین در داخل قفس قطعاتی از سنگ و چوب را بگذارید تا پرنده خانگی دارای چنگال‌ها و نوک سالمی باشد.
نکاتی مهم برای سلامت جسمی پرنده
- هفته‌ای یکبار محل زندگی پرنده را تمیز کنید. ابزار‌هایی برای انجام این کار وجود دارد که کار را برای شما راحت‌تر می‌کنند؛
- در داخل قفس از ابزاری استفاده کنید که به بدن پرنده آسیب نرسانند و در عین حال مخل حرکت او هم نباشند؛
- هر چند وقت یکبار پرنده را نزد دامپزشک ببرید. مواردی مثل کم اشتهایی، کرختی و یا نقص در حرکت، علائم بیماری محسوب می‌شوند که باید نسبت به رفع آن‌ها همت کنید.
آیا می‌دانید که پرندگان خانگی هم سلامت روان دارند؟
از جمله معلومات درباره پرندگان که آگاهی از آن ضروری است، سلامت روانی پرنده‌های خانگی است. اما متأسفانه ما انسان‌ها گاهی اوقات این نکته مهم در مورد پرنده‌ها را جدی نمی‌گیریم یا اصلاً به آن توجه نمی‌کنیم. سلامت روانی پرنده در گرو این است که شما ساعاتی از روز را با او سپری کنید. با او بازی کنید، صحبت کنید و در صورت امکان او را از قفس بیرون آورده و در یک مکان کنترل شده به او اجازه پریدن و پرواز بدهید.
برقراری ارتباط بین انسان و پرنده نیاز به مرور زمان دارد. اما اگر این ارتباط به شکل مثبت بین آن‌ها شکل نگیرد، در کنار هم بودن برای هر دوی آن‌ها خوشایند نیست.
نکته دیگر در مورد سلامت روان پرنده، داشتن جفت است. بهتر آن است که پرنده‌های خانگی به صورت جفت نگهداری شوند. این کار باعث سلامت روان پرنده خواهد بود. البته از جفت بودن آن‌ها مطمعن شوید و بعد آن‌ها را یک قفس نگهداری کنید. چون اگر جفت نباشند امکان بروز رفتار‌های پرخاشگرانه در آن‌ها بسیار زیاد است.
برای این که سلامت روانی پرنده خانگی شما تأمین شود، حتماً از اسباب‌بازی برای او استفاده کنید. اسباب‌باز‌ها عامل تحریک پرندگان به فعالیت جسمی و ذهنی هستند. اسباب‌بازی‌هایی مثل نردبان، آینه، اشیا براق از جمله وسایل بازی مورد علاقه پرندگان به شمار می‌روند.
قفس مسافرت پرنده چیست؟
هر کسی که پرنده خانگی دارد نیازمند داشتن قفس مسافرت پرنده است. از این قفس برای بردن پرنده نزد دامپزشک استفاده می‌شود؛ یا زمانی که به تعطیلات می‌روید، می‌توانید از این نوع قفس‌ها برای حمل و نگهداری حیوان استفاده کنید. اگر سفر هوایی دارید و می‌خواهید پرنده خود را هم همراه ببرید حتماً قفس مسافرتی تهیه کنید که مورد تأیید خطوط هوایی باشد و دیواره‌های محکمی داشته باشد.
چگونه نشیمنگاهی برای پرنده خانگی مناسب است؟
وجود نشیمنگاه برای پرنده بسیار مهم است. چرا که پرندگان بیشتر وقت خود را به حالت ایستاده می‌گذرانند و بنابراین باید دارای نشیمنگاهی باشند که ایستادن روی آن برای‌شان راحت و لذت‌بخش باشد. مثلاً نشیمنگاه های پلاستیکی گزینه مناسبی نیست چون دارای سطح صافی است و ایستادن پرنده روی آن با دشواری‌هایی همراه است.
اکثر نشیمنگاه هایی پرندگان از جنس چوب هستند اما می‌توان دسته‌بندی به شرح زیر هم از آن‌ها داشت:
- نشیمنگاه سیمانی: نام این نوع نشیمنگاه، پیرایش است چرا که به کمک آن پرندگان می‌توانند منقار و نوک خود را به آن‌ها بسابند؛
- نشیمنگاه هایی شاخه درخت: اشاره شد که بهترین نوع نشیمنگاه از جنس چوب هستند. بهتر می‌شود که این چوب‌ها را از طبیعت گرفته و در اختیار پرنده گذاشت. این دسته نشیمنگاه برای پرنده لذت‌بخش هستند چرا که دارای سطوح ناصافی هستند که باعث تعادل پرنده در ایستادن می‌شوند.
- نشیمنگاه هایی طنابی: طناب هم می‌تواند به عنوان نشیمنگاه در قفس پرنده جای بگیرد. اما دقت کنید که جنس طناب باید به گونه‌ای باشد که پرنده بواسطه نوک زدن از آن نخورد.
جمع‌بندی: داشتن پرنده یا پرنده‌های خانگی از جمله سرگرمی‌های برخی از افراد به شمار می‌رود. اما باید معلومات درباره پرنده‌گان و نحوه مراقبت از آن‌ها در فرد بالا رود تا بدین وسیله به بهترین شکل ممکن روزگار خود را با آن پرنده سپری کند. در مورد پرندگان خانگی اصول و فاکتور‌های مهمی وجود دارد که با مطالعه مقاله حاضر به مهمترین آن‌ها دست خواهید یافت.